Recensie Met voorbedachte rade ★★★1/2

Heerlijke satire over de overbevolking van de aarde, de klimaatcrisis, feminisme, paternalisme en de geprivilegieerde witte heteroman, in een revuejasje gebracht. Dat serveert de Warme Winkel in Met voorbedachte rade, het derde en laatste deel van Vincent Rietvelds trilogie. Concreet onderzoekt de productie nu de vraag of moord (op een theatervader) een oplossing kan bieden voor het probleem.

Vincent Rietveld en zijn twee lekkere blonde wijven Mirthe Labree en Anne-Chris Schulting komen al line dansend het podium van de Monty op. Cowboyhoed op hun hoofd. Dit wordt de show van de witte geprivilegieerde heteroman die ongegeneerd op het achterwerk van de dames kan kletsen of naar hun borsten kan grijpen. Een voorstelling zonder nuance, al zit de nuance wel in de bij momenten van de pot gerukte redeneringen en brainstormsessie welke maatregelen er getroffen kunnen worden om het probleem aan te pakken. ‘Het is de eerste keer dat we in Aalst spelen’ klinkt het bij het begin onder andere, heerlijk de entertainment sector onderuit halend maar ook de niet even snuggere charlatans die hun (politieke) agenda uit de doeken doen.

In zijn zoektocht naar een oplossing, komt Rietveld echter vast te zitten. Want je kan dan wel als individu zo hard je best doen om je eigen ecologische voetafdruk te verkleinen, als je buur lustig door blijft doen, massa’s vlees eet, wegwerpkledij koopt aan lage prijzen en vaak vluchten boekt bij lage kosten maatschappijen, is dat als een druppel die al verdampt nog voor het de hete plaat bereikt. Hij stelt onomwonden dat de vrouwen met hun mooie snoetjes die mee met hem op het podium staan, mee een deel zijn van het probleem. Hij adviseert dan ook voor dat als we straks seks hebben, beter kiezen voor een ander gaatje.

Zeker, de slogan luidt nog steeds ‘Verbeter de wereld, begin bij jezelf’? Maar als je klaar bent met jezelf, zit er niets anders op dan je je te richten op de ander, klinkt het. Door diens gedrag te proberen veranderen via informatie, educatie en dies meer. Je kan bijvoorbeeld met een knuppel naar de beenhouwer gaan of verkleed als een vogel naar Zaventem om je standpunt kracht bij te zetten. Zo komt ie bij het idee dat het goed is om iemands leven te ontnemen als dat de goede zaak ondersteunt, namelijk de overbevolking tegengaan. Vervolgens toont Met voorbedachte rade aan dat daar het verschil ligt met hun theorie en dat van de rednecks die haat met haat vergelden of moslimextremisten. Bij hen vertrekken ze niet vanuit het slechte, of haat, maar net vanuit het goede, wat er beter is voor de wereld. ‘Wie gaat er aan?’ is de vraag die dan centraal komt te staan. ‘Zakken we straks niet in de blubber van de ethische bezwaren?’ klinkt echter al snel de vraag op die vraag.

De Warme Winkel weet dat bij sommige natuurvolkeren de ouderen worden gedood en dat de vogels er vervolgens van eten om de dode vervolgens via hun uitwerpselen verder te verspreiden in de omgeving. Van de Indiërs, over de Tanzanianen, de Turken tot uiteindelijk de Amerikanen: Met voorbedachte rade staat stil waarom die volkeren het potentieel hebben om eraan te gaan (o.a. omwille van hun aantal kinderen per vrouw).

Bij de Amerikanen klinkt het dat als de ganse wereld zou consumeren zoals de gemiddelde Amerikaan, er 5,3 wereldbollen nodig zijn. Na verloop van tijd bevraagt Rietveld het publiek. Wie er volgens ons moet aangaan. ‘Guy Verhofstadt’ klinkt het onder andere uit de mond van een toeschouwer. Vreemd vindt de theatermaker dat niet eens de naam Poetin vermeld wordt deze avond. Zo vreemd is dat nochtans niet, want de Warme Winkel staat voor een (extreem) links publiek te spelen. ‘Moeten we ons richten op de ongeborenen of misschien toch maar de moeders in spe om af te knijpen daar waar het pijn doet?’ stelt ie. Een van de ideetjes die wij hadden, was om alle gebied dat onder het zeeniveau ligt terug aan het water te geven. Voor Nederland zou dat komen op een derde van het land en moeder natuur verder haar ding gewoon te laten doen. Maar uiteindelijk zal Met voorbedachte rade zich niet op de vruchtbare vrouw met airconditioner richten, maar wel op de boodschapper. Wanneer die begint te twijfelen over zijn boodschap, voorstellen (‘Als corona in het begin nu net ietsjes harder had kunnen toeslaan’) en argumenten (‘Het is zo impotent’, ‘Het is wat het is’, ‘Een paar goeie grappen en twee lekkere wijven’, ‘Je hebt de show op de rails’ …), keert de voorstelling en nemen de vrouwen de leiding. Omdat hij vindt dat geweld geen oplossing is, hij vindt dat verzet niet meer mogelijk is (omdat het al te laat is), hij zich fatalistisch (door luidheid) gedraagt en vaststelt dat tussen droom en daad gelul in de weg staat. De vrouwen proberen hem van het tegenovergestelde te overtuigen: ‘Iedere pacifist mag jou danken voor je geweld.’, ‘Ben jij tegen het verzet van Asterix en Obelix?’, ‘Een echte pacifist is gewelddadig’ ...

Op die manier voegt de productie ook ‘Wat een ongeëmancipeerd gejengel’ feminisme in de show die letterlijk uitdraait op een (karakter)moord op de witte heteroman. ‘Het is wel zonde van het vlees’ klinkt het waarop ‘Bedoel je dat culinair of seksueel?’ als vraag volgt. Wat zouden ze met zijn huid doen? Djembés maken, zeep zoals de nazi’s of verder het probleem van overbevolking laten oplossen door er anticonceptiemiddelen van te maken? Het antwoord op overbevolking is volgens Met voorbedachte rade uiteindelijk – ironisch – om nog meer mensen te maken zodat als die dood zijn er een boom uit hun achterwerk kan groeien …

< Bert Hertogs >